Multatuli - De Roeping van de Mens - selectie uit zijn werk

Paperback met lichte gebruikssporen, algeheel in goede, gave staat.

Samengesteld door C. Bij

• Nederlands 
• Paperback 
• 9789029532044
• 261 blz.

Een prachtige selectie uit zijn werk.

Multatuli is de schepper van het aforisme 'De roeping van de mens is mens te zijn!' Een grote affiniteit had hij met de in 1856 opgerichte vereniging De Dageraad, waarvan zijn aanvankelijke vriend (en soms ook uitgever, geldschieter, postbode, loopjongen) D'Ablaing van Giessenburg tot 1864 voorzitter was. Anders dan het gelijknamige, deïstische tijdschrift waarin Dekker in 1859 zijn Geloofsbelydenis zou publiceren, was de vereniging een bont, zij het kwijnend gezelschap van pantheïsten, atheïsten, socialisten, materialisten en andersoortige vrijdenkers.

Volgens Multatuli is het geloof in een persoonlijk God een onmogelijkheid. Het stelsel van de natuurwetten sluit het bestaan van een God uit, die immers tot werkloosheid zou zijn gedoemd. Uit de wetten van de Natuur vloeit de Noodzakelijkheid voort, die Multatuli aanvankelijk in navolging van Spinoza wenste aan te duiden als 'God', 'Jehovah'.

Zíjn religie is de fysica, niet de metafysica. De 'meta-fysica' is datgene wat buiten de Natuur ligt, door Multatuli met een neologisme het 'buiten-issige' genoemd; onkenbaar voor de mens. Het geluk van de mensheid is volgens hem meer gediend met vrije studie van de natuur dan met traditioneel geloof.

Hier zet Multatuli de ethische stap die leidt tot de kern van zijn filosofie: de mens moet zijn natuur volgen, die inherent goed is, en zich niet laten leiden door regels die tegen de natuur ingaan. In zijn werk laat hij zien hoe fnuikend het is als mensen elkaar regels willen opleggen: gelovigen maken elkaar uit geloofsijver het leven zuur en vrouwen zijn - in de Bijbel en in de bekrompen navolging daarvan - dikwijls de dupe. Kortom: godsdienst staat het geluk van de mensheid in de weg.