Tewerkstelling Medische Studenten Nazi-Duitsland - 1943-1945

Hardcover, op schutblad kleine rechthoek uitgeknipt, afgezien daarvan in nieuwstaat, zonder inschrijvingen.

Een onbelicht verleden - De verplichte tewerkstelling van medische studenten in nazi-Duitsland (1943-1945).

Auteur: H.J. Dokter F. VerhageCo-auteur: J.M.W. Binneveld

• Nederlands 
• Hardcover 
• 9789023235903 
• 179 pagina's

BILTHOVEN – „Wat goed of fout was tijdens de Tweede Wereldoorlog ligt vaak minder helder dan soms wordt gesuggereerd.”

Dat zegt prof. dr. H. J. Dokter, emeritus hoogleraar huisartsengeneeskunde, naar aanleiding van het gisteren verschenen boek ”Onbelicht verleden”, de verplichte tewerkstelling van medisch studenten in nazi-Duitsland (1943-1945). Het boek is geschreven op basis van een enquête onder ruim honderd van deze medisch studenten. Dokter is een van de schrijvers en werkte tijdens de oorlog zelf in een ziekenhuis in Frankfurt am Main.

Volgens Dokter en zijn medeauteurs hebben de meeste medisch studenten niet het gevoel dat ze door in Duitsland te gaan werken, ”fout” zijn geweest. Dat kregen zij wel te horen nadat zij in 1945 terugkeerden in Nederland. „De discussie was kort na de oorlog vaak zeer zwart-wit: je deugde of je deugde niet. Degenen die de loyaliteitsverklaring hadden getekend, deugden in ieder geval niet. Zij die niet tekenden, maar wel naar Duitsland vertrokken in mei 1943, deugden, in mindere mate, ook niet (...). Een erg lichtvaardig oordeel, dat gretig aftrek vond.”

Door het tekenen van de loyaliteitsverklaring gaven studenten aan geen geweld tegen Duitsers te zullen gebruiken en mochten ze verder studeren. De meerderheid tekende niet en werd later door de Duitsers gesommeerd zich binnen 24 uur te melden voor tewerkstelling. Van deze groep legden de meesten (5000) het bevel naast zich neer, 3800 meldden zich wel.

De auteurs van ”Onbelicht verleden” citeren de minister van onderwijs (Van der Leeuw, red.), die na de oorlog stelde dat werken in Duitsland „volstrekt verkeerd is geweest, hoezeer ook begrijpelijk ten gevolge van de drang der ouders, vooral bij minderjarigen, hoezeer soms ook respectabel, wanneer zij voortvloeide uit zorg voor die ouders. Want al kan de aanmelding onder zware bedreigingen nauwelijks vrijwillig worden genoemd, het feit ligt ertoe, dat men zich, zonder daartoe met geweld te zijn gedwongen, in dienst stelde van den vijand.”

De auteurs noemen het in dit verband „schokkend” dat een van de medisch studenten in het kader van het onderzoek schreef: „Een aantal professoren drong erop aan, om te gaan, waaronder de hoogleraar die direct na de oorlog Minister van Onderwijs werd.”